Hằng năm cứ đến mồng năm tháng 5 âm lịch, người Việt
nam lại tổ chức ăn Tết Đoan ngọ - ngày giỗ Quốc mẫu Âu cơ, dâng cúng Tổ tiên.
Nhiều người cho rằng Tết Đoan ngọ có xuất xứ từ Trung Quốc, người khác thì cho
là để tưởng nhớ Khuất Nguyên. Tuy nhiên, Tết Đoan ngọ lại có nguồn gốc khác.
Ở Việt nam
Tết Đoan ngọ được mọi người gọi là Tết giết sâu bọ. Đây là một trong những ngày
lễ truyền thống, lâu đời, nền văn hóa phong phú. Không riêng gì ở Việt nam hay
Trung Quốc mà ở Triều tiên, Hàn quốc cũng có Tết Đoan ngọ. Tết Đoan Ngọ còn
được người Việt gọi bằng cái tên khác là “Tết Nửa Năm”. Đây được xem là tên gọi
của riêng người Việt, không lẫn với tên gọi của các quốc gia khác. Vậy tại sao
lại gọi là Tết Nửa năm, trong khi theo tính toán như lịch âm hiện nay thì “nửa
năm” ở đây phải rơi vào tháng 6 âm lịch?
Về tên gọi Tết Nửa năm, tác giả Nguyễn Ngọc Thơ trong
“Lại bàn về nguồn gốc tết Đoan Ngọ” giải thích: “Thời cổ đại, người Việt Nam dùng lịch
kiến Tý, do vậy tháng mở đầu trong năm là tháng 11 âm lịch. Theo cách tính này,
ngày 5 tháng năm rơi vào thời điểm nửa năm, do vậy dân gian Việt Nam rất chuộng
tên gọi tết Nửa năm”.
Nhìn lại
lịch sử, suốt một nghìn năm Bắc thuộc, Việt Nam đã tiếp nhận văn hóa Trung Hoa,
đặc biệt là dòng “văn hóa quan phương” gắn liền với hệ tư tưởng Nho giáo và hệ
thống chữ Hán. Do chính quyền đô hộ thực hiện chính sách “đồng hóa”, một số
phong tục, tập quán của người Việt bị bắt phải bỏ hoặc thay đổi cho phù hợp với
văn hóa Hán. Chính sự giao thoa và du nhập tự nhiên cùng với chính sách “cưỡng
bức văn hóa” của chính quyền đô hộ phương Bắc đã tạo nên một hệ quả tất yếu đó
là hình thành diện mạo văn hóa có phần “mới” của Việt Nam trong nhiều thời kì
lịch sử sau đó. Tết Đoan Ngọ cũng không ngoại lệ
Như vậy, có
thể thấy, Tết Đoan Ngọ từ xưa và cho đến nay là do phong tục tập quán, văn hóa
dâng cúng tổ tiên, do nhân dân lao động cùng nhau sáng tạo, cùng hưởng thành
quả và không ai làm tác giả cụ thể. Bởi
vậy, từ nay mong rằng mọi người đừng nhầm Tết Đoan Ngọ của người Việt bắt nguồn
từ Trung Quốc như một số người vẫn lầm tưởng.
H.S
No comments:
Post a Comment