Trước đây đi về miền quê nào đều thấy cây rơm trước ngõ mỗi nhà. Cây rơm gắn bó với đời sống tinh thần và vật chất của người nông thôn. Sau mỗi mùa gặt cây rơm lại được xây mới, to và vàng óng ả, nhiều lúc cao hơn cả nóc nhà. Nghe nói ngày xưa nhà nào có cây rơm to chứng tỏ nhà đó giàu có, có nhiều ruộng và tất nhiên sẽ có nhiều rơm, gạo đầy nhà.

          Sau mỗi mùa gặt, cây lúa được tuốt sạch những hạt thóc và rơm sẽ được đem ra rải ngoài đường, hằng ngày còn phải lật tới lật lui cho mau khô. Nhiều lúc đạp xe ngoài đường cứ phải dắt bộ vì rơm quấn đầy vành xe đạp. Thời gian đó, rơm phủ kín sân nhà, ngoài ngõ, cả làng vàng óng ả một màu rơm trông thật đẹp. Kế đến là việc xây rơm. Công việc này không hề đơn giản một chút nào, nó đòi hỏi sự làm việc của cả một gia đình. Người giỏi nhất sẽ đứng xây rơm, người khác thì bó rơm, rồi người chuyền rơm… Rơm được cột thành từng bó rải quanh cây cọc và cây cọc là một cây gỗ vững chắc để cây rơm có thể đứng vững trong mùa giông bão. Suốt mùa đông rơm là nhiên liệu nấu cho cả nhà, thức ăn cho gia súc và thậm chí làm nệm ủ ấm tránh giá lạnh của người nông dân nghèo.

          Nhìn đơn giản, nhưng nhiều người thành phố cũng chẳng biết rút (lấy) rơm. Tôi từng chứng kiến cảnh một anh thanh niên trèo lên tận đọt cây rơm, dỡ tấm nilông che mưa để rút rơm khiến cho bọn trẻ con trong làng cười ồ. Hằng ngày rơm được rút từ dưới lên để dùng và đây là điểm thuận lợi của việc xây rơm. Nhiều cây rơm khi rút quanh còn phân nửa thì như một mái nhà cho bọn gà mẹ con tránh nắng buổi trưa hay bọn trẻ con chơi cút bắt. Tuổi thơ của chúng gắn bó với cây rơm tự bao giờ.

          Ngày nay, cây rơm không còn nhiều. Sau khi thu hoạch xong rơm được chất lại thành đống và đốt để làm phân bón cho vụ sau. Cuối mùa gặt, vào buổi chiều muộn người ta đốt rơm. Nhìn lửa cháy đùng đùng nhiều người già cứ tiếc rẻ, tiếc vì uổng phí một nguồn chất đốt theo kiểu suy nghĩ của người già và cũng tiếc vì hình ảnh cây rơm sẽ dần biến mất trong đôi mắt trẻ con ngày nay.

Nguyễn Thị Anh Đào

Cử nhân Kế Toán

Cử nhân Anh Văn