Hằng
năm cứ đến mồng năm tháng 5 âm lịch, người Việt nam lại tổ chức ăn Tết Đoan ngọ
- ngày giỗ Quốc mẫu Âu cơ, dâng cúng Tổ tiên. Nhiều người cho rằng Tết Đoan ngọ
có xuất xứ từ Trung Quốc, người khác thì cho là để tưởng nhớ Khuất Nguyên. Tuy
nhiên, Tết Đoan ngọ lại có nguồn gốc khác.
Ở Việt nam Tết Đoan ngọ được mọi
người gọi là Tết giết sâu bọ. Đây là một trong những ngày lễ truyền thống, lâu
đời, nền văn hóa phong phú. Không riêng gì ở Việt nam hay Trung Quốc mà ở Triều
tiên, Hàn quốc cũng có Tết Đoan ngọ. Tết Đoan Ngọ còn được người Việt gọi bằng
cái tên khác là “Tết Nửa Năm”. Đây được xem là tên gọi của riêng người Việt,
không lẫn với tên gọi của các quốc gia khác. Vậy tại sao lại gọi là Tết Nửa
năm, trong khi theo tính toán như lịch âm hiện nay thì “nửa năm” ở đây phải rơi
vào tháng 6 âm lịch?
Về
tên gọi Tết Nửa năm, tác giả Nguyễn Ngọc Thơ trong “Lại bàn về nguồn gốc tết
Đoan Ngọ” giải thích: “Thời cổ đại, người Việt Nam dùng lịch kiến Tý, do vậy tháng
mở đầu trong năm là tháng 11 âm lịch. Theo cách tính này, ngày 5 tháng năm rơi
vào thời điểm nửa năm, do vậy dân gian Việt Nam rất chuộng tên gọi tết Nửa
năm”.
Nhìn lại lịch sử, suốt một nghìn năm
Bắc thuộc, Việt Nam đã tiếp nhận văn hóa Trung Hoa, đặc biệt là dòng “văn hóa
quan phương” gắn liền với hệ tư tưởng Nho giáo và hệ thống chữ Hán. Do chính
quyền đô hộ thực hiện chính sách “đồng hóa”, một số phong tục, tập quán của
người Việt bị bắt phải bỏ hoặc thay đổi cho phù hợp với văn hóa Hán. Chính sự
giao thoa và du nhập tự nhiên cùng với chính sách “cưỡng bức văn hóa” của chính
quyền đô hộ phương Bắc đã tạo nên một hệ quả tất yếu đó là hình thành diện mạo
văn hóa có phần “mới” của Việt Nam trong nhiều thời kì lịch sử sau đó. Tết Đoan
Ngọ cũng không ngoại lệ
Như vậy, có thể thấy, Tết Đoan Ngọ
từ xưa và cho đến nay là do phong tục tập quán, văn hóa dâng cúng tổ tiên, do
nhân dân lao động cùng nhau sáng tạo, cùng hưởng thành quả và không ai làm tác
giả cụ thể. Bởi vậy, từ nay mong rằng
mọi người đừng nhầm Tết Đoan Ngọ của người Việt bắt nguồn từ Trung Quốc như một
số người vẫn lầm tưởng.
H.S
No comments:
Post a Comment